Ochrona dziedzictwa archeologicznego w Peru – przypadek Toro Muerto

Toro Muerto, wyjątkowy w skali światowej kompleks sztuki naskalnej badany od 2015 roku przez archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego, stanowi istotny element dziedzictwa kulturowego ludzkości. Niestety, jego przetrwanie dla przyszłych pokoleń – choćby w stanie, w jakim znajduje się obecnie – jest zagrożone, z jednej strony przez czynniki środowiskowe, na które praktycznie nie mamy wpływu, z drugiej przez dewastacyjne działania ludzkie. W 2002 roku Toro Muerto zostało wpisane na listę Dziedzictwa Kulturowego Peru, a w 2019 – na listę informacyjną (listę kandydatur) światowego dziedzictwa UNESCO. Ochrona tego stanowiska wciąż pozostaje ogromnym wyzwaniem i warto zadać sobie pytanie, jakie środki można przedsięwziąć, by walka o jego przetrwanie mogła zakończyć się sukcesem.

Czytaj dalej „Ochrona dziedzictwa archeologicznego w Peru – przypadek Toro Muerto”

Zbiórka na rzecz Witalija Balana przyjaciela polskich archeologów

Witalij Balan, dla nas Witalik, farmer z Ukrainy i wielki przyjaciel polskich archeologów. Na skutek agresywnej napaści rosyjskiej na Ukrainę znalazł się w niezwykle trudnej sytuacji. Od ponad dwóch lat jego dom i gospodarstwo rolne (zlokalizowane na Chersońszczyźnie, pomiędzy wsiami Nowe Kairy i Respublikaniec – 47°01’03.2″N 33°36’45.4″E) znajdują się na linii frontu. W pierwszej fazie wojny tereny te zostały szybko zajęte przez wojska rosyjskie. Okupacja była niezwykle bolesna i wiązała się nie tylko ze zniszczeniami upraw i sprzętu rolniczego, ale także z nieopisaną eskalacją przemocy i rabunkiem mienia miejscowych mieszkańców.

Dopiero jesień 2022 i ofensywa wojsk ukraińskich doprowadziły do odbicia zachodniej części obwodu chersońskiego, w tym terenów na których znajduje się gospodarstwo Witalika. Było to jednak za późno by móc ponownie przywrócić do użytku tereny rolnicze. Sezon rolniczy 2023 był więc stracony.

Zbiórka Zbiórka na rzecz Witalija Balana - zdjęcie główne

Czytaj dalej „Zbiórka na rzecz Witalija Balana przyjaciela polskich archeologów”

Trzcina w łucznictwie pradziejowej Europy? Rewelacyjne wyniki badań polskich naukowców

Badania nad możliwością wykorzystania trzciny pospolitej do produkcji strzał w europejskiej przeszłości wywołały duże zainteresowanie po odkryciu w północno-wschodniej Polsce konkretnego rodzaju przedmiotu datowanego na późny neolit (ok. 4500 lat). Przedmiot ten, powszechnie interpretowany jako prostownik trzcinowych strzał, zainspirował badaczy do pogłębionej analizy potencjału wykorzystania tego surowca w łucznictwie pradziejowym. W celu zweryfikowania właściwości pędów trzciny jako materiału wyjściowego do tworzenia strzał oraz zrozumienia motywów stojących za produkcją i użyciem strzał trzcinowych przeprowadzono szereg analiz mechanicznych oraz eksperymentalnych. Wyniki badań prowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz PAN Muzeum Ziemi w Warszawie opublikowano właśnie w prestiżowym czasopiśmie „Archaeometry”.

Czytaj dalej „Trzcina w łucznictwie pradziejowej Europy? Rewelacyjne wyniki badań polskich naukowców”

Tysiąc lat po Castillo: Chińczycy z Huarmey

Jednym z najbardziej nieoczywistych i niespodziewanych odkryć na stanowisku Castillo de Huarmey były pochówki powstałe najprawdopodobniej na samym początku dwudziestego wieku. Zostały odkryte w trakcie badań na terenie tak zwanego  palacio, czyli założenia architektonicznego u podnóża wzgórza, na którym znajduje się mauzoleum, z którego Castillo de Huarmey jest znane. Okazało się, że w dużej mierze funeralne stanowisko, w którego okolicy znajdowano groby datowane od Horyzontu Wczesnego (patrz: Tysiąc lat przed Castillo: Atypowe pochówki z Huarmey), przez Horyzont Środkowy (pochówki związane z obecnością na tym terenie Imperium Wari), po Horyzont Późny, być może trwało jako takie w świadomości nawet dwudziestowiecznych mieszkańców doliny Huarmey. Na pewno samo Castillo, mocno wyróżniające i wyodrębniające się z krajobrazu, a przed wielkim trzęsieniem ziemi z 1970 roku pewnie nawet jeszcze bardziej niż współcześnie, uważane było za huaca, czyli takie „święte miejsce”. Podobnie jak platformy z doliny Moche, czy te z obszaru współczesnej Limy (np. Huaca Pucllana leżąca w Miraflores).

Uwaga! Artykuł zawiera zdjęcia szczątków ludzkich.

Czytaj dalej „Tysiąc lat po Castillo: Chińczycy z Huarmey”

Archeologicznie “Bajanie w kwarantannie” – sezon 1

“Bajanie w kwarantannie” to projekt Grodziska w Sopocie, który rozpoczął się w, już na szczęście, odległych czasach pandemii. Dzięki popularności, cykl doczekał się już trzech sezonów!

Poniżej zebraliśmy dla Państwa pierwsze sześć odcinków sezonu pierwszego, dotyczących między innymi początków państwa Polskiego.

Czytaj dalej „Archeologicznie “Bajanie w kwarantannie” – sezon 1”

Miecz Siemowita raz jeszcze

Wczorajszy wpis był żartem primaaaprilisowym. Napis runiczny nie został wykonany we wczesnym średniowieczu na mieczu Siemowita, tylko dwa tygodnie temu na różowym plastikowym nożyku, a następnie lekko zatarty za pomocą pilnika do paznokci. Fotografia została wreszcie poddana obróbce w programie GIMP, dzięki czemu wygląda jak radiogram o słabej rozdzielczości. W efekcie nożyk kosztujący (po przecenie) 5 groszy dołączył do grona tak słynnych inskrypcji, jak kamień z Kensington albo kamienie mikorzyńskie.

Czytaj dalej „Miecz Siemowita raz jeszcze”

Miecz podarowany Tadeuszowi Rydzykowi rzuca nowe światło na początki państwa polskiego

W czerwcu zeszłego roku Polską wstrząsnęła elektryzująca wiadomość: spółka energetyczna Enea rękami swojego prezesa Pawła Majewskiego oraz ministra aktywów państwowych Jacka Sasina wręczyła Tadeuszowi Rydzykowi miecz z czasów Mieszka I kosztujący ćwierć miliona złotych. Choć niektórzy archeolodzy powątpiewali w oryginalność tego zabytku, dzięki dokumentom z niemieckiego domu aukcyjnego Hermann Historica, który w październiku 2022 pośredniczył w tej transakcji, wiemy już, że miecz nie tylko jest oryginalny, ale jego burzliwa historia rzuca zupełnie nowe światło na początki państwa polskiego.

Czytaj dalej „Miecz podarowany Tadeuszowi Rydzykowi rzuca nowe światło na początki państwa polskiego”

Wielkanoc 2024

Drodzy Czytelnicy,

z okazji Świąt Wielkiejnocy życzymy spokoju, zdrowia, radości oraz samych pomyślności.

~Redakcja Archeowieści

Szkolenie w ramach projektu COST “Harnessing the potential of underutilized crops to promote sustainable food production”

Projekt COST DIVERSICROP (CA22146) “Harnessing the potential of underutilized crops to promote sustainable food production” ma na celu promocję badań nad metodami upraw, przetwórstwa i konsumpcji jednych z najważniejszych roślin uprawnych dla prehistorii społeczeństw europejskich, natomiast w obecnych czasach w wielu regionach zostały zapomniane. Wybrane zostały dwie rośliny strączkowe: groch (Pisum sativum) i cieciorka (Cicer arietinum) i jedno zboże – żyto (Secale cereale). 

Czytaj dalej „Szkolenie w ramach projektu COST “Harnessing the potential of underutilized crops to promote sustainable food production””