Calea ternifolia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Calea ternifolia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

Calea

Gatunek

Calea ternifolia

Nazwa systematyczna
Calea ternifolia Kunth
F. W. H. A. von Humboldt et al., Nov. gen. sp. 4:231[folio]. 1818; 4:294[quarto]. 1820
Synonimy
  • Calea zacatechichi Schltdl[3].

Calea ternifolia (syn. Calea zacatechichi) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny astrowatych. Występuje w niektórych rejonach Meksyku oraz Ameryki Środkowej[3][4].

Nazwa gatunkowa zacatechichi to zhiszpanizowana wersja nazwy tej rośliny w języku Nahuatl zacatl chichic oznaczającej „gorzką trawę”[5].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

W Meksyku roślina używana jako lekarstwo ziołowe na dyzenterie i gorączkę[6]. Lud Zoque Popoluca nazywa roślinę tam huñi („gorzka guma”) i używa do leczenia biegunki i astmy, zaś u ludu Mixe roślina jest znana jako poop taam ujts („gorzkie białe ziele”) i używane przy bólach brzucha i gorączce[7].

Lud Chontal z Oaxaca używa tej rośliny lokalnie jako thle-pela-kano podczas wróżenia. Różne raporty opisują palenie rośliny, picie jej jako napar i umieszczanie pod poduszką, by wywołać świadome lub prorocze sny, dzięki jej oneirogenicznym właściwościom[8]. Roślina ma pomagać zapamiętywać sny[9] znane efekty uboczne obejmują mdłości i wymioty powodowane smakiem i stany alergiczne od łagodnych po poważne.

Status prawny w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Na mocy nowelizacji z dnia 20 marca 2009 r. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w Polsce posiadanie roślin żywych, suszu, nasion, wyciągów oraz ekstraktów z tego gatunku jest od 5 maja 2009 r. nielegalne[10].

Nefrotoksyczność[edytuj | edytuj kod]

Jedno z badań sugeruje, że zioło może mieć właściwości toksyczne wobec nerek[11].

W kulturze popularnej[edytuj | edytuj kod]

Amerykański kompozytor David Woodard, który uprawiał Calea ternifolia w swojej posiadłości w San Francisco, skomponował motet zatytułowany „Calea Zacatechichi”, który nagrał z chórem latynoskim[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-29].
  4. Maciej Sałaga i inni, Neuropharmacological characterization of the oneirogenic Mexican plant Calea zacatechichi aqueous extract in mice, „Metabolic Brain Disease”, 31, 2016, s. 631–641, DOI10.1007/s11011-016-9794-1, ISSN 0885-7490, PMID26821073, PMCIDPMC4863909 [dostęp 2020-12-30].
  5. Díaz, J. L. (1979). “Ethnopharmacology and taxonomy of Mexican psychodysleptic plants”. J Psychedelic Drugs. 1979 Jan-Jun 24;11(1-2):71-101.
  6. Ferraz, A., et al. (2009). Pharmacological and genotoxic evaluation of Calea clematidea and Calea uniflora. Latin American Journal of Pharmacy 28(6), 858-62. [1]
  7. M Leonti, Antiquity of medicinal plant usage in two Macro-Mayan ethnic groups (Mexico)., „Journal of Ethnopharmacology 88(2), 119-24”, 2003.
  8. Maciej Sałaga i inni, Neuropharmacological characterization of the oneirogenic Mexican plant Calea zacatechichi aqueous extract in mice, „Metabolic Brain Disease”, 31 (3), 2016, s. 631–641, DOI10.1007/s11011-016-9794-1, ISSN 1573-7365, PMID26821073, PMCIDPMC4863909 [dostęp 2021-10-17].
  9. K. Simonienko, Psychoactive plant species – actual list of plants prohibited in Poland., „Psychiatria Polska XLVII(3)”, s. 499-508.
  10. Dz.U. z 2009 r. nr 63, poz. 520
  11. Miriam E. Mossoba i inni, Evaluation of "Dream Herb," Calea zacatechichi, for Nephrotoxicity Using Human Kidney Proximal Tubule Cells, „Journal of Toxicology”, 2016, 2016, s. 9794570, DOI10.1155/2016/9794570, ISSN 1687-8191, PMID27703475, PMCIDPMC5040790 [dostęp 2021-10-17].
  12. Kerekes, D., wyd., Headpress 25: William Burroughs & the Flicker Machine (Manchester: Headpress, 2003), str. 34.