Dzwonek drobny
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
dzwonek drobny | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Campanula cochleariifolia Lam. Encycl. 1: 578 1785 [3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Dzwonek drobny[4] (Campanula cochleariifolia Lam.) – gatunek rośliny należący do rodziny dzwonkowatych (Campanulaceae). Występuje w Europie, głównie w górach: w Alpach, Apeninach, Karpatach, Pirenejach, górach Półwyspu Bałkańskiego, a także w Jurze. W Polsce występuje na Babiej Górze i w Tatrach, gdzie jest dość pospolity[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Tworzy gęste kępki albo darnie zawierające liczne płonne różyczki. Wysokość (3)5-15(30) cm. Roślina posiada rurki wytwarzające gęsty, biały sok mleczny[6].
- Łodyga
- Wzniesiona lub podnosząca się, prosta, w górnej części groniasto rozwidlająca się, dołem silnie owłosiona odstającymi, szczeciniastymi włoskami. Pod ziemią rozgałęzione kłącze z krótkimi rozłogami[6].
- Liście
- O zróżnicowanym kształcie. Liście odziomkowe w czasie kwitnienia liczne, okrągławosercowate, długoogonkowe, grubo ząbkowane, liście łodygowe dolne są podłużnie jajowate i ząbkowane, o nasadzie zwężającej się w krótki ogonek, liście środkowe są równowąskie lub lancetowate. Nasady i ogonki liści są sztywno orzęsione. Podczas kwitnienia blaszka liści różyczkowych jest ucięta lub słabo tylko sercowata[6].
- Kwiaty
- Zebrane są przeważnie w 2-6 kwiatowe, jednostronne grono, rzadziej w niedużą wiechę. Pączki kwiatowe zwisające. Korona mała (długość do 2 cm), wąskodzwonkowata, jasnoniebieska i 5-łatkowa. Czasami (rzadko) zdarzają się kwiaty białe. Pączki kwiatowe są zwisające. Nitki pręcików dłuższe od pylników, pyłek różowy[6].
- Owoc
- Otwierająca się 3 dziurkami torebka z licznymi nasionami[5].
- Gatunki podobne
- W górach występuje podobny dzwonek wąskolistny (Campanula tatrae). Ma bardziej luźny pokrój, nagą łodygę, w czasie kwitnienia liście odziomkowe są bardzo nieliczne, pączki kwiatowe wzniesione, korona szerokodzwonkowata[6].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
- Rozwój
- Bylina, hemikryptofit. Kłącza płożą się i rozgałęziają. Kwitnie od czerwca do sierpnia[5].
- Siedlisko
- Skały, piargi, żwirki, głównie na podłożu wapiennym. Występuje od regla dolnego po piętro halne[5].
- Fitosocjologia
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Thlaspietalia rotundifolii, gatunek wyróżniający dla rzędu Potentilletalia caulescentis[7]. Liczba chromosomów 2n = 34, Ga 3, 4, 5, 6[8].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Roślina ozdobna. Nadaje się do ogrodów skalnych i jako roślina obwódkowa na rabatach. Równie dobrze można nim obsadzać murki i szczeliny skalne. Dobrze wygląda też pomiędzy kamieniami. Tworzy gęste kępy, rozrastające się szybko za pomocą rozłogów. Najsilniej kwitną młode pędy na zewnątrz kępy, środkowe, starsze pędy często są bezkwiatowe[9].
_08.JPG)
Uprawa[edytuj | edytuj kod]
Jest to jeden z najłatwiejszych w uprawie gatunków dzwonków. Rozmnaża się go przez podział wczesną wiosną, lub pod koniec sierpnia, po przekwitnięciu. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym lub lekko zacienionym. Jest mrozoodporny. Gleba powinna być lekka, żwirkowo-kamienista, wapienna i stale wilgotna[9].
Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Łacińska nazwa rodzajowa pochodzi od słowa campánula oznaczającego dzwonek, kształt kwiatu przypomina bowiem dzwonek. Łacińska nazwa gatunkowa określa kształt liści (warzuchopodobne), pochodzi od rośliny warzucha (Cochlearia), która ma podobne liście. Polska nazwa gatunkowa (drobny) odnosi się do drobnego wzrostu tej rośliny[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c d e Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ a b c d e Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Index synonimów flory Francji. [dostęp 2008-08-09].
- ↑ a b Eugeniusz Radziul: Skalniaki. Warszawa: PWRiL, 2007. ISBN 978-83-09-01013-5.