CANT Z.506

CANT Z.506
(dane *CANT Z.506B*)
	; Cant Z.506 na sycylijskiej plaży, 1943 r.
	Dane podstawowe
Państwo	Włochy
Producent	Cantieri Riuniti dell'Adriatico (CRDA) w Monfalcone koło Triestu
Typ	wodnosamolot pasażerski, bombowy i rozpoznawczy
Konstrukcja	dolnopłat, wodnosamolot pływakowy o konstrukcji drewnianej
Załoga	5 (2 pilotów, nawigator-bombardier, 2 strzelców pokładowych)
	Historia
Data oblotu	19 sierpnia 1935
Lata produkcji	1935 – 1943
Wycofanie ze służby	1959
	Dane techniczne
Napęd	3 silniki gwiazdowe Alfa-Romeo 128 RC.20
Moc	850 KM (625 kW) (każdy)
	Wymiary
Rozpiętość	26,50 m
Długość	19,24 m
Wysokość	7,45 m
Powierzchnia nośna	87,00 m²
	Masa
Własna	8 120 kg
Startowa	12 120 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	370 km/h
Prędkość przelotowa	325 km/h
Prędkość wznoszenia	4,8 m/s
Pułap	8 000 m
Zasięg	1500 – 2000 km (normalny); 2 950 km (maksymalny)
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	3 karabiny maszynowe Breda-SAFAT kal. 12,7 mm (1 stały pilota, 1 w grzbietowej wieży obrotowej typu Breda M-1, 1 na ruchomej podstawie strzelający do tyłu pod kadłub); 900 kg bomb lub 1 torpeda lotnicza o wadze 850 kg
	Użytkownicy
	Włochy, Niemcy, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

CANT Z.506 – włoski wodnosamolot pasażerski, bombowy i rozpoznawczy. Zaprojektowany i zbudowany w wydziale lotniczym stoczni Cantieri Riuniti dell'Adriatico (CRDA) w Monfalcone koło Triestu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1935 roku w wydziale lotniczym stoczni CRDA inż. Filippo Zappata opracował nowy wodnosamolot, początkowo w wersji szybkiego samolotu pasażerskiego, który oznaczono jako CANT Z.506A. Samolot ten został oblatany w dniu 19 sierpnia 1935 roku. Ponieważ spełniał on założone osiągi, podjęto ich produkcję.

W 1936 roku dowództwo włoskiej marynarki wojennej zwróciło się o zbudowanie wersji wojskowej wodnosamolotu CANT Z.506, podjęto wtedy pracę nad taką konstrukcją, którą oznaczono jako CANT Z.506B. Oblot tego samolotu nastąpił w lipcu 1936 roku i po wykonaniu niezbędnych badań rozpoczęto ich produkcję.

W późniejszym okresie opracowano jeszcze wersje Z.506Bs i Z.506S.

Wersje samolotu CANT Z.506:

Z.506A – wersja pasażerska, wyprodukowano 38 egzemplarzy
Z.506B Airone (pol. Czapla) – wersja wojskowa, samolot bombowy i torpedowy, wyprodukowano 324 egzemplarze
Z.506Bs – wersja wojskowa, samolot rozpoznawczy, do osłony konwojów i ratowniczy, wyprodukowano 23 egzemplarze
Z.506S – wersja specjalna dla ratownictwa morskiego, wyprodukowano 5 egzemplarzy

Użycie w lotnictwie[edytuj | edytuj kod]

Samoloty CANT Z.506B zostały użyte przez lotnictwo włoskie w 1938 roku biorąc udział w walkach w czasie hiszpańskiej wojny domowej po stronie frankistów.

Po wybuchu II wojny światowej samoloty brały udział w walkach na Morzu Śródziemnym. Po zakończeniu wojny ocalałe egzemplarze były używane w lotnictwie włoskim do 1959 roku.

Użycie w lotnictwie polskim[edytuj | edytuj kod]

W listopadzie 1937 roku przebywająca we Włoszech delegacja Kierownictwa Marynarki Wojennej podjęła rozmowy w wytwórni CRDA na temat zakupu samolotu dla Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Strona włoska przyjęła warunki i wyraziła zgodę na wprowadzenia części wyposażenia produkcji polskiej.

W dniu 30 lipca 1938 roku podpisano umowę na dostarczenie do Polski 6 samolotów CANT Z.506B, przy czym dostawy miały się odbywać w trzech terminach po 2 samoloty od 26 czerwca 1939 roku do 26 lipca 1939 roku.

Do Polski dotarł tylko jeden z tych samolotów, który przyleciał w dniu 27 sierpnia 1939 roku z Włoch do Pucka, przez Jugosławię, Węgry i Słowację. Samolot był uzbrojony, lecz zgodnie z przepisami międzynarodowymi podczas przelotu nad państwami obcymi nie miał na pokładzie amunicji.

W dniu 1 września 1939 roku po zbombardowaniu bazy Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku, postanowiono ewakuować samolot w głąb kraju. Wystartował on w dniu 2 września 1939 roku, udając się początkowo do Modlina, lecz zmuszony był wodować na Wiśle koło Kozienic. Następnie w dniu 6 września został przebazowany na jezioro Siemień koło Parczewa, gdzie w dniu 11 września 1939 roku został zniszczony w czasie nalotu samolotów niemieckich.

Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]

Samolot CANT Z.506B był trójsilnikowym dolnopłatem wolnonośnym, wodnosamolotem pływakowym o konstrukcji drewnianej. Skrzydła półskorupowe pokryte grubą sklejką. Kadłub skorupowy o pokryciu z listewek oklejonych płótnem. Kabina załogi zakryta. Usterzenie drewniane pokryte częściowo sklejką, częściowo płótnem. Podwozie pływakowe z pływakami wykonanymi z duraluminium, wsparte zestrzałami o skrzydła i kadłub. Napęd: trzy silniki gwiazdowe. Śmigła trójłopatowe metalowe o zmiennym w locie skoku.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bogusław Wołoszański: Encyklopedia II wojny światowej. Amber, 1997, s. 142-143. ISBN 83-7169-309-5.
II wojna światowa encyklopedia uzbrojenia. Warszawa: Muza S.A., 2000, s. 373. ISBN 83-7200-646-6.
Andrzej Morgała: Samoloty w polskim lotnictwie morskim. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1985, s. 75-80, 160-161. ISBN 83-206-4078-8.

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[A]

Samoloty myśliwskie	SAI.207 CVF.5 CR.32 CR.42 G.50 G.55 Ro.44 MC.200 MC.202 MC.205 Re.2000 Re.2001 Re.2002 Re.2005
Samoloty bombowe i torpedowe	Ba.65 Ba.88 Z.506 Z.1007 Z.1018 Ca.101 Ca.314 BR.20 Ro.57 P.108 SM.79 SM.81 SM.84 SM.85
Samoloty rozpoznawcze	Z.501 Z.506 Ca.101 Ca.111 Ca.310 Ca.311 Ca.316 CR.25 RS.14 Ro.37 Ro.43 SM.55 SM.78
Samoloty i szybowce transportowe	Ca.309 Ca.313 CR.25 G.12 SM.73 SM.75 SM.81 SM.82 SM.84 SM.95 AL.12P TM-2
Samoloty szkolne i łącznikowe	SAI.10 SAI.403 Ba.25 Ba.64 Ca.135 Ca.313 G.8 Ro.41 Ro.44 Ro.63 FN.305 FN.315 FN.316 SAIMAN 200 SAIMAN 202
Prototypy	AR AUT.18 SAI.403 Ba.201 Ba.100 C.6 CS.38 Z.508 CR.44 Z.511 N.1 G.52 G.56 Ro.58 AS.14 P.119 Re.2003 Re.2004 Re.2006 SAI 107 SM.88 SM.91 SM.92 SM.93

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43