Turzyca lisia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Carex vulpina)
Turzyca lisia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

turzyca

Gatunek

turzyca lisia

Nazwa systematyczna
Carex vulpina L.
Sp. Pl.: 973 (1753)[3]
Synonimy
  • Carex brotherorum Christ
  • Carex compacta Lam.
  • Carex glomerata Gilib. ex Bubani
  • Carex mertensis Weihe ex Kunth
  • Carex reflexa F.Dietr.
  • Carex spicata Thuill.
  • Edritria vulpina (L.) Raf.
  • Vignea vulpina (L.) Rchb.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Turzyca lisia (Carex vulpina L.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych. Występuje na rozległych obszarach Europy, bez jej południowych i zachodnich krańców, oraz w zachodniej Azji sięgając na wschodzie po Ałtaj i zachodnie Chiny[3]. W Polsce jest rozpowszechniony, rzadszy w górach i na północnym wschodzie[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój w czasie kwitnienia
Kłoski z owocami
Pokrój
Gęstodarniowa roślina o wysokości 30–90 cm.
Łodyga
Wzniesiona, o tej samej lub podobnej wysokości, co liście. Ma silnie oskrzydlone kanty i wyraźnie wklęsłe ściany. Roślina wytwarza kłącze.
Liście
Jasnozielone, dość szerokie (4–9 mm), o bardzo szorstkich brzegach. Dolne pochwy są ciemnobrunatne i silnie postrzępione. Języczki mają długość 2–5 mm, nieco większą szerokość i są tępo zakończone. Podsadki kłosów są szczeciniaste, mają wyraźne uszka i są nieco dłuższe od kłosów. Przysadki kwiatowe mają rdzawy kolor, są podłużnie jajowate, ostro zakończone i krótsze od pęcherzyków
Kwiaty
Zebrane w 5–8 kłosów tworzących podłużny, nieregularnego kształtu kłos zbiorowy. W dolnej części jest on luźny, górą gęściejszy. W szczycie kłosów znajdują się kwiaty męskie. Podłużnie jajowate pęcherzyki mają ciemnordzawy kolor, długość 4–5 mm, brzegi silnie i gęsto ząbkowane i 6–7 niewyraźnych nerwów. Są wypukłe z przodu a wklęsłe z tyłu i zakończone dwoma wyraźnymi ząbkami. Pod mikroskopem można dostrzec, że komórki skórki pęcherzyków mają długość podobną, jak i szerokość i ściany komórkowe silnie zgrubiałe. Słupki z dwoma znamionami.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit, geofit. Kwitnie od maja do czerwca, czasami powtórnie zakwita w sierpniu. Występuje na mokrych łąkach, w rowach i na brzegach wód. Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Magnocaricion i zespołu (Ass.) Caricetum vulpinae[6].

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

Tworzy mieszańce z t. najeżoną (Carex muricata), t. prosową (Carex paniculata), t. rozsuniętą (Carex divulsa), t. rzadkokłosą (Carex remota), t. ściśnioną (Carex spicata).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
  3. a b c Carex vulpina L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29].
  4. Carex vulpina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 140, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.