Carol Thigpen-Miłosz
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| doktor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: historia edukacji | |
| Pracownik naukowy | |
| Uczelnia | |
| Prodziekan ds. studenckich | |
| College |
of Arts and Sciences |
Carol Marie Thigpen-Miłosz (ur. 5 kwietnia 1944 w Sanford, zm. 16 sierpnia 2002 w San Francisco) – amerykańska historyk edukacji[1], doktor nauk humanistycznych, prodziekan College of Arts and Sciences na Emory University w Atlancie, od 1992 druga żona Czesława Miłosza[2][3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodziła z amerykańskiego Południa. Urodziła się w Sanford na Florydzie w rodzinie zamożnych White Anglo-Saxon Protestants. Później mieszkała w Karolinie Południowej, Nowym Jorku i w Georgii. Doktoryzowała się z radykalnych teorii edukacji Randolpha Bourne’a i Johna Deweya. Była autorką kilku książek i opracowań z tej dziedziny. Zajmowała stanowisko prodziekana ds. studenckich na Uniwersytecie Emory. Jej pasją była fotografia.
Początkiem znajomości z Miłoszem było zaproszenie poety na wieczór autorski do Atlanty w 1982 r. Rok później Miłosz ponownie przyjechał do Atlanty na festiwal poetycki. Powoli rodziło się uczucie, choć żyła nadal pierwsza żona poety Janka, a Miłosz był związany z „Ewą” – przyjaciółką Carol. Dzieliło ją od niego czysto amerykańskie pochodzenie, protestanckie wychowanie, brak związków z Polską, różnica wieku (była młodsza o 33 lata od Miłosza), doświadczeń i mentalności. Łączyło zaś dzieciństwo spędzone na wsi, rytm życia (poranna kawa, przedpołudniowa praca, wspólne czytanie gazet, długie rozmowy), zainteresowanie religią[4].
Ślub kościelny w obrządku katolickim zawarli 1 października 1992 r. Wcześniej już żyli ze sobą, dużo podróżowali. Carol towarzyszyła mu w podróżach do Polski w 1989 i 1990 r. Po powrocie poety do Krakowa w 1993 r. zamieszkali przy ulicy Wojciecha Bogusławskiego 6, tuż przy Plantach, w pobliżu Wawelu, Rynku Głównego i Poczty Głównej, choć zimy nadal spędzali w swoim domu w Kalifornii. Na niedzielną mszę w języku angielskim Miłoszowie uczęszczali do małego zabytkowego kościółka Świętego Idziego pod Wawelem. Carol nie tylko prowadziła dom, ale była też doradcą, agentem i współpracownikiem poety. Tłumaczyła wraz z nim niektóre utwory na język angielski, negocjowała z wydawcami warunki kontraktów, sterowała ruchem dziennikarzy zabiegającym o wywiady, organizowała podróże, później opiekowała się chorym mężem.
Zmarła w wieku 58 lat w szpitalu The University of California San Francisco Medical Center (UCSF), w czwartek, 16 sierpnia 2002 r., o godz. 21.20 czasu kalifornijskiego, czyli w piątek, 17 sierpnia, o godz. 6.20 czasu europejskiego (różnica czasu wynosi 9 godzin). Przyczyną śmierci był tzw. zespół mielodysplastyczny (MDS), zaburzenia funkcjonowania szpiku kostnego i krwi[5]. Mimo że lekarze odradzali 91-letniemu poecie długą podróż ze względu na stan jego zdrowia, Miłosz udał się do Stanów Zjednoczonych, by czuwać przy łóżku umierającej żony. Zapamiętał też jej ostatnie słowa: „Nie martw się Czesław. Miłość tam nas połączy”.
Zwłoki złożono 26 sierpnia 2002 w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Decatur, w hrabstwie DeKalb, które należy do obszaru metropolitalnego Atlanty w stanie Georgia[6]. Mszę za duszę zmarłej w Newman Hall w Holy Spirit Paris (parafia Ducha Świętego) na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley odprawił ksiądz Al. Moser[7]. W Polsce msze w jej intencji odprawiono 19 sierpnia w Kościele Środowisk Twórczych w Warszawie oraz 20 września w krakowskim kościele Świętej Anny z udziałem Miłosza i przyjaciół. We wspomnieniu pośmiertnym Miłosz napisał:
Otrzymałem od Carol najcenniejszy dar na świecie, jej nieustanną czułą miłość. Patrząc wstecz, uświadamiam sobie, jak bardzo byliśmy szczęśliwi. (…) Była ze mną i chroniła mnie przez swoją promienność, od mojego pesymizmu. (…) Pozostaje ona dla mnie personifikacją najbardziej szczodrego gatunku miłości[8].
Zmarłej żonie poświęcił Miłosz poemat „Orfeusz i Eurydyka”. W wierszu Tłumacząc Annę Świrszczyńską na wyspie Morza Karaibskiego z tomu Na brzegu rzeki wspominał:
Koło bananowców, na leżaku nad basenem / W którym Carol robi nago swoje pętle / Crawlem i klasycznym, przerywam jej / Pytając o synonim. I znów pogrążam się / W mruczącą polszczyznę, w rozpamiętywanie.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Thigpen-Miłosz Carol – WIEM, darmowa encyklopedia [online], portalwiedzy.onet.pl [dostęp 2016-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-03].
- ↑ Grupa Wirtualna Polska, Carol była wielkim szczęściem Czesława Miłosza, jego opiekunką, doradcą i przyjacielem – tak o Carol Thigpen-Miłosz mówią jej krakowscy przyjaciele. Żona noblisty zmarła w piątek w USA, pogrzeb odbędzie się za kilka dni w Atlancie w amerykańskim stanie Georgia. Carol była drug, „ksiazki.wp.pl” [dostęp 2016-12-03] (pol.).
- ↑ Nicholas Wroe, A century’s witness, „The Guardian”, 9 listopada 2001, ISSN 0261-3077 [dostęp 2016-12-03] (ang.).
- ↑ Andrzej Franaszek: Miłosz. Biografia, Kraków 2012, s. 725-727.
- ↑ Agnieszka Kosińska: Miłosz w Krakowie, Kraków 2015, s. 313.
- ↑ Carol Marie Thigpen-Milosz. Find a Grave. [dostęp 2022-11-22].
- ↑ Tamże, s. 323.
- ↑ Tamże, s. 330.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Franaszek, Miłosz. Biografia, Kraków: Znak, 2012.
- Irena Grudzińska-Gross, Carol Marie Thigpen-Miłosz (1944-2002), „Zeszyty Literackie” 2002, nr 3 (80), s. 163-164.
- Sławomir Koper, Żony bogów. Sześć portretów żon sławnych pisarzy, Warszawa: Czerwone i Czarne, 2015 (rozdz. Uczuciowe problemy Czesława Miłosza).
- Agnieszka Kosińska, Miłosz w Krakowie, Kraków: Znak, 2012.