Chang’e 2
| |
| Zaangażowani | |
|---|---|
| Indeks COSPAR |
2010-050A |
| Rakieta nośna | |
| Miejsce startu | |
| Cel misji | |
| Cel misji | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Okrążane ciało niebieskie | |
| Perycentrum |
100 km |
| Apocentrum |
100 km |
| Okres obiegu |
117 min |
| Nachylenie |
90° |
| Czas trwania | |
| Początek misji |
1 października 2010 (10:59:57,345 UTC) |
| Wymiary | |
| Kształt |
sześcienny |
| Wymiary |
kadłub: wys. 2,00 m; głęb. 1,72 m; szer. 2,20 m |
| Masa całkowita |
2480 kg |
Chang’e 2 (chiń. upr. 嫦娥二号; chiń. trad. 嫦娥二號; pinyin Cháng’é èr hào) – chińska sonda kosmiczna; sztuczny satelita Księżyca. Druga sonda w ramach chińskiego programu badań Księżyca (program Chang’e). Start sondy nastąpił 1 października 2010 r. Po zakończeniu misji na orbicie wokółksiężycowej Chang’e 2 został skierowany na orbitę wokół punktu L2 układu Ziemia – Słońce, a następnie w kierunku planetoidy (4179) Toutatis[1], obok której sonda przeleciała w grudniu 2012 r., wykonując zdjęcia o wysokiej rozdzielczości[2].
Nazwa sondy pochodzi od imienia mitologicznej chińskiej bogini żyjącej na Księżycu.
Cele misji[edytuj | edytuj kod]
- Otrzymanie fotografii powierzchni Księżyca o wysokiej rozdzielczości, które posłużyły do wyboru miejsca lądowania dla sondy Chang’e 3.
- Testowanie technologii służących do przeprowadzenia miękkiego lądowania na powierzchni Księżyca[3].
Konstrukcja sondy[edytuj | edytuj kod]
Sonda zbudowana została na bazie egzemplarza zapasowego sondy Chang’e 1, w oparciu o konstrukcję satelity telekomunikacyjnego typu DFH-3. W porównaniu do Chang’e 1 zmodyfikowane zostały niektóre instrumenty naukowe. Kadłub ma wymiary 2,00 × 1,72 × 2,20 m. Energii elektrycznej dostarczają dwa skrzydła baterii słonecznych. Całkowita masa sondy wynosi około 2480 kg[4]. Sonda jest stabilizowana trójosiowo.
Instrumenty naukowe[edytuj | edytuj kod]
- stereoskopowa kamera CCD o rozdzielczości 10 m z wysokości 100 km.
- wysokościomierz laserowy o dokładności pomiarów wysokości terenu wynoszącej 5 m i częstotliwości pomiarów 5 Hz
- spektrometr obrazujący
- spektrometr promieniowania gamma i rentgenowskiego
- radiometr mikrofalowy
- detektor wysokoenergetycznych cząstek promieniowania słonecznego
- detektor jonów o niskiej energii
Przebieg misji[edytuj | edytuj kod]
Na orbicie Księżyca[edytuj | edytuj kod]
Sonda została wyniesiona 1 października 2010 o 10:59:57 UTC z kosmodromu Xichang, w prowincji Syczuan, przy użyciu rakiety nośnej Chang Zheng 3C, bezpośrednio na orbitę transferową (200 × 380 000 km) w kierunku Księżyca. Dzięki zmianie, w porównaniu do misji Chang’e 1, planu lotu, czas od startu do wejścia na wstępną orbitę wokółksiężycową został skrócony z około 12 dni do 112 h, a sonda zaoszczędziła znaczną ilość paliwa[4].
6 października o 03:06 UTC Chang’e 2 rozpoczął trwający 33 min manewr, po którym wszedł na wstępną eliptyczną orbitę okołoksiężycową o okresie obiegu 12 h[5]. Okołobiegunowa (o nachyleniu 90° w stosunku do płaszczyzny równika Księżyca) orbita robocza była początkowo odległa od powierzchni o 100 km. W dalszej części misji orbita sondy została obniżona do wysokości 15 × 100 km[6][7].
1 kwietnia 2011 zakończyła się misja główna sondy. Poinformowano, że Chang’e 2 wykonał zaplanowane zadania, w tym przekazał wysokiej rozdzielczości zdjęcia rejonu Sinus Iridum, które posłużyły do wyznaczenia potencjalnych miejsc lądowania dla sondy Chang’e 3[8]. Po zakończeniu misji głównej sonda wykonała dodatkowe zadania polegające na wykonaniu fotografii obydwu biegunów Księżyca oraz ponownym obniżeniu peryselenium do 15 km dla przeprowadzenia obserwacji Sinus Iridum[9].
W punkcie libracyjnym L2[edytuj | edytuj kod]
9 czerwca 2011 o 09:10 UTC Chang’e 2 opuścił orbitę wokółksiężycową i został skierowany na trajektorię wiodącą do punktu L2 układu Ziemia – Słońce. 25 sierpnia 2011 r. sonda osiągnęła orbitę wokół tego punktu, w odległości około 1,7 mln km od Ziemi. Chang’e 2 zaczął prowadzić z tej orbity obserwacje wiatru słonecznego i cząstek promieniowania kosmicznego o wysokiej energii. Sonda ma posłużyć też do przeprowadzenia testów naziemnych stacji śledzenia i łączności kosmicznej[10][9][11].
6 lutego 2012 opublikowano najdokładniejszą do tej pory mapę całej powierzchni Księżyca złożoną ze zdjęć wykonanych przez Chang’e 2[12].
W kierunku planetoid[edytuj | edytuj kod]
15 kwietnia 2012 sonda opuściła rejon punktu L2 układu Ziemia – Słońce i została skierowana na trajektorię prowadzącą do przelotu obok planetoidy (4179) Toutatis. Chińska Akademia Nauk poinformowała, że przelot obok planetoidy zaplanowany jest na 6 stycznia 2013 r.[13] W sierpniu 2012 program Pan-STARRS wykrył obiekt zbliżający się do Toutatisa, który zidentyfikowano jako sondę Chang’e 2. Parametry orbity wskazywały, że do największego zbliżenia do planetoidy dojdzie 13 grudnia 2012, wcześniej niż zapowiadano[1].
13 grudnia 2012 o godz. 08:30:09 UTC sonda przeleciała w odległości 3,2 km od planetoidy (4179) Toutatis. Prędkość względna przelotu wyniosła 10,73 km/s. Sonda wykonała podczas przelotu serię zdjęć powierzchni planetoidy[2][14].
W lutym 2014 poinformowano, że sonda przebyła do tej pory odległość ponad 70 mln km i znajduje się nadal w dobrym stanie. W lipcu 2014 Chang'e 2 miała osiągnąć odległość 100 mln km od Ziemi[15].
Całkowity koszt misji wynosi około 900 milionów juanów (ok. 134 mln USD)[16].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Krzysztof Kanawka: Sonda Chang'e 2 w drodze do planetoidy Toutatis. Kosmonauta.net, 2012-08-26. [dostęp 2016-03-23]. (pol.).
- ↑ a b Krzysztof Kanawka: Sonda Chang'e 2 przesłała zdjęcia planetoidy (4179) Toutatis. Kosmonauta.net, 2012-12-15. [dostęp 2016-03-23]. (pol.).
- ↑ Chang'e 2. NASA. [dostęp 2010-09-30]. (ang.).
- ↑ a b China's 2nd moon probe Chang'e-2 enters earth-moon transfer orbit. CNTV, 2010-10-01. [dostęp 2010-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ China's second lunar probe completes first braking. Xinhua, 2010–10–06. [dostęp 2010-10-06]. (ang.).
- ↑ Zheng Limin: Who's Chang’e-2. CNTV.cn, 2010–09–25. [dostęp 2010-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-30)]. (ang.).
- ↑ Zhang Jingya: Attractions and process of Chang'e-2's journey to the moon. CNTV, 2010–09–30. [dostęp 2010-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-12)]. (ang.).
- ↑ Chang'e-2 completes mission, Chang'e-3 to be launched in 2013. Xinhua, 2011–04–02. [dostęp 2011-06-10]. (ang.).
- ↑ a b China's second moon orbiter Chang'e-2 goes to outer space. Xinhua, 2011–06–09. [dostęp 2011-06-10]. (ang.).
- ↑ Second dawn for lunar probe. China Daily, 2011–08–31. [dostęp 2011-08-31]. (ang.).
- ↑ China's second moon orbiter Chang'e-2 sends data from 1.7 mln km away. Xinhua News Agency, 2011-09-21. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
- ↑ China publishes high-resolution full moon map. Xinhua News Agency, 2012-02-06. [dostęp 2012-02-11]. (ang.).
- ↑ Emily Lakdawalla: Update on yesterday's post about Chang'E 2 going to Toutatis. The Planetary Society, 2012–06–15. [dostęp 2012-06-16]. (ang.).
- ↑ Emily Lakdawalla: Chang'E 2 imaging of Toutatis succeeded beyond my expectations!. The Planetary Society Blog, 2012-12-14. [dostęp 2012-12-15]. (ang.).
- ↑ Xinhua: Chang'e-2 lunar probe travels 70 mln km. 2014-02-14. [dostęp 2014-02-25]. (ang.).
- ↑ China launches lunar probe Chang'e-2. CNTV, 2010–10–01. [dostęp 2010-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-02)]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Misja Chang'e 2 w National Space Science Data Center. NASA. [dostęp 2010-09-30]. (ang.).
- Chińska misja Chang'e 2 – przegląd. kosmonauta.net, 2011-01-02. [dostęp 2016-03-23]. (pol.).
- Pogrubieniem oznaczono misje aktualnie prowadzone; kursywa oznacza sondy w drodze do celu.