Cmentarz Bronowicki
50°05′44″N 19°52′33″E/50,095556 19,875833 nr rej. Gminna ewidencja zabytków – Kraków[1]
| |
 Grób Tetmajerów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Pasternik 40 |
| Typ cmentarza |
komunalny |
| Stan cmentarza |
czynny |
| Powierzchnia cmentarza |
2,47 ha |
| Liczba pochówków |
ponad 8 000 |
| Data otwarcia |
1909 |
| Zarządca |
Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
| 50°05′44″N 19°52′33″E/50,095556 19,875833
| |
Cmentarz Bronowicki – cmentarz znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy IV przy ul. Pasternik 40, w Bronowicach Wielkich.
Został założony w 1909 roku na wzgórzu Pasternik. Cmentarz zajmuje powierzchnię 2,5 ha i jest administrowany przez krakowski Zarząd Cmentarzy Komunalnych[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nekropolia powstała na przełomie XIX i XX wieku i jest starsza od miejscowej parafii. Znajduje się na przestrzeni pomiędzy ulicami Pasternik i Na Polach w okolicy Wróżnej Góry na pograniczu Bronowic Wielkich i Bronowic Małych. Początkowo pełnił on funkcję cmentarza parafialnego dla członków parafii pod wezwaniem Stygmatów Świętego Franciszka z Asyżu w Bronowicach Wielkich oraz mieszkańców Bronowic Małych, które wówczas należały do Parafii Mariackiej.
Wraz z przyrostem ludności Bronowic już w latach 30. XX wieku obszar nekropolii uległ powiększeniu aż do pasa, którym jest obecnie pierwsza asfaltowa aleja równoległa do ul. Pasternik. W wyniku zmian, które nastąpiły po II wojnie światowej (nacjonalizacja gruntów), cmentarz został przekształcony z parafialnego w komunalny. Wraz z upływem czasu jego obszar ulegał stopniowemu (etap 1.: lata 50., etap 2.: lata 70. XX wieku) powiększeniu, ponieważ z racji swojej kameralności oraz dogodnego położenia stał się miejscem pochówku mieszkańców okolicznych osiedli Krakowa.
Młodopolska nekropolia[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz na Pasterniku jest miejscem spoczynku wielu postaci szczególnie związanych z okresem „Młodej Polski”.
Pochowani są tu m.in.:
- rodzina Tetmajerów (m.in. Włodzimierz Tetmajer – malarz, poeta, w Weselu Stanisława Wyspiańskiego przedstawiony jako Gospodarz, jego żona Anna oraz ich syn, pchor. Jan Kazimierz Przerwa-Tetmajer)[3]
- rodzina Rydlów (m.in. Lucjan i Helena Rydel – dzieci poety Lucjana Rydla, Anna Rydel – wnuczka Lucjana Rydla i Jadwigi z Mikołajczyków Rydlowej oraz Maria Rydlowa[3]
- Jakub Mikołajczyk, pierwowzór literackiej postaci Kuby z Wesela Stanisława Wyspiańskiego[3]
- profesor Stanisław Dżułyński
- żołnierze Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Wojska Polskiego i Legionów, uczestnicy powstań narodowych.
Cmentarz na Pasterniku jest miejscem pochówku członków wielu starych bronowickich rodów: Koników, Jaroszów, Kozenackich czy Morawców.
-
Grób Jakuba Mikołajczyka.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2021-12-29].
- ↑ Cmentarz Bronowice. zck-krakow.pl [dostęp 2022-04-08]
- ↑ a b c Encyklopedia Krakowa. T. 1. Kraków: Wydawnictwo Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, 2023, s. 206, ISBN 978-83-66334-91-5ISBN 978-83-66253-47-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Krakowa, Antoni Henryk Stachowski (red.), Elżbieta Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC 830213257.