Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach
 nr rej. A/1496/92 z 4 września 1992[1]
| |
 Kaplica NSPJ na cmentarzu (2021) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie | |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°16′13,3014″N 19°02′36,5672″E/50,270361 19,043491
| |
Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach – najstarsza nekropolia miasta Katowice[2][3], zlokalizowana w dzielnicy Bogucice, przy ulicy Walerego Wróblewskiego i ulicy Podhalańskiej.
Cmentarz parafialny[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o cmentarzu pojawiła się w 1598, w protokole wizytacji parafii bogucickiej, sporządzonym przez ks. Kazimierskiego[2]. Nekropolia została usytuowana na górce w Bogucicach wokół drewnianego kościółka[2]. Fragment protokołu wizytacji z 1598[4]:
W tejże parafii jest sławna kaplica pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. [...] Największy napływ ludności [concursus populi maximus] jest w święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Kaplica ta jest w miejscu starszej i mniejszej, podobnie jak poprzednia, z ofiar ludu zbudowana.
Do dzisiejszych czasów przetrwały nagrobki z XIX wieku (najstarszy to grób Bartłomieja Kulerskiego, zmarłego 12 stycznia 1825[5]). Na cmentarzu znajduje się kaplica cmentarna z 1910. Cmentarz funkcjonuje jako regularny po likwidacji cmentarza przykościelnego w 1894, spowodowanej budową nowej świątyni[6].
Mogiły powstańcze
- mogiła zbiorowa wojenna Alojzego i Walentego Stawowych poległych w I powstaniu śląskim[7]
- mogiła Franciszka Domogały poległego w III powstaniu śląskim
- mogiła zbiorowa wojenna Franciszka Kusia i Rudolfa Lanusznego poległych w III powstaniu śląskim[7]
Pośrodku głównej alei cmentarnej zlokalizowany jest krzyż na neogotyckim cokole, z figurką Matki Boskiej Bolesnej. Pod figurką znajduje się inskrypcja[7]:
Któryś za nas był ukrzyżowany, Jezu Chryste zmiłuj się nad zmarłymi. Ojcze nasz, Zdrowaś Maryja, 1881 r.
Cmentarz bonifraterski[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz bonifraterski założono w 1874 bezpośrednio przy cmentarzu parafialnym. Początkowo był on przeznaczony jedynie dla zakonników. W XX wieku zaczęto tam chować mieszkańców dzielnicy i okolic. Teren dzisiejszego cmentarza bonifraterskiego był jeszcze w latach 50. zajmowany przez pole uprawne należące do zakonników. Później stopniowo zaczęto powiększać nekropolię. Na cmentarzu znajduje się zbiorowy grób wojenny, w którym pochowano sześciu nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939 roku.
Cmentarz przy kościele św. Szczepana[edytuj | edytuj kod]
Pozostałość cmentarza znajdującego się przy dawnym drewnianym kościółku. Usytuowany jest on w narożniku placu kościelnego między ul. ks. Leopolda Markiefki i ul. Leopolda. Znajduje się na nim kilka mogił z połowy XIX wieku. Obecnie trudno odczytać zatarte napisy na starych płytach. Teren tego małego cmentarza jest zadbany i odpowiednio wkomponowany w architekturę placu kościelnego.
Pochowani[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 73 [dostęp 2018-10-09].
- ↑ a b c Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 13. ISBN 83-907154-5-7.
- ↑ Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 45.
- ↑ Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 17. ISBN 83-85831-35-5.
- ↑ Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 15. ISBN 83-907154-5-7.
- ↑ Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 14. ISBN 83-907154-5-7.
- ↑ a b c Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 16. ISBN 83-907154-5-7.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996. ISBN 83-905115-0-9.
- Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993. ISBN 83-85831-35-5.
- Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-08]. (pol.).
