Cyweta

Cyweta
	Civettictis
	Pocock, 1915
	; Przedstawiciel rodzaju – cyweta afrykańska (C. civetta)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Infrarząd	Viverroidea
Rodzina	wiwerowate
Podrodzina	wiwery
Rodzaj	cyweta
	Typ nomenklatoryczny
	Viverra civetta von Schreber, 1776
Synonimy
	Civetta É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803;
	Civetta É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803;
Gatunki
	2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cyweta (Civettictis) – rodzaj ssaków z podrodziny wiwer (Viverrinae) w obrębie rodziny wiwerowatych (Viverridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący gatunek występujący w Afryce^[3]^[4]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 67–54 cm, długość ogona 34–46,9 cm, długość tylnej stopy 12,3–13,9 cm, długość ucha 5,4–5,8 cm; masa ciała 7–20 kg^[4]^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1915 roku brytyjski zoolog Reginald Innes Pocock w artykule poświęconym anatomii wiwer opublikowanym na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”^[1]. Na gatunek typowy Pocock wyznaczył (oznaczenie monotypowe) cywetę afrykańską (C. civetta).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Civetta: fr. civette ‘cyweta’, od wł. zibetto ‘cyweta’, od arab. zabbad ‘perfumy uzyskane z małego kota’^[7]. Gatunek typowy (absolutna tautonimia): Civetta vulgaris É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803 (= Viverra civetta von Schreber, 1776).
Civettictis: fr. civette ‘cyweta’, od wł. zibetto ‘cyweta’, od arab. zabbad ‘perfumy uzyskane z małego kota’^[7]; gr. ικτις iktis, ικτιδις iktidis ‘łasica’^[8].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Takson dawniej włączany do Viverra^[9]. Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek^[10]^[6]^[3]^[11]:

Civettictis civetta (von Schreber, 1776) – cyweta afrykańska

Opisano również wymarły gatunek znany ze skamieniałości z wczesnego plejstocenu odkrytych w Południowej Afryce^[12]:

Civettictis braini Fourvel, 2018

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

łaskun palmowy – inny gatunek ssaka nazywanego popularnie cywetą, wykorzystywanego przy produkcji kawy kopi luwak

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Młodszy homonim Civetta F. Cuvier & É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1795 (Viverridae).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b R. I. Pocock. On the Feet and Glands and other External Characters of the Viverrinae, with the description of a New Genus. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1915, s. 134, 1915. (ang.).
↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire: Catalogue des Mammifères du Muséum national d’Histoire naturelle. Paris: 1803, s. 110. (fr.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 410. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b A.P. Jennings & G. Veron: Family Viverridae (Civets, Genets and Oyans). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 210. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Civettictis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-12].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 653. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ ^a ^b Jaeger 1959 ↓, s. 58.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 124.
↑ C.G. Coetzee: Order Carnivora. W: J. Meester & H.W. Setzer: The mammals of Africa: An identification manual. Washington: Smithsonian Institution Press, 1977, s. 1–42. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-15]. (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 142. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ J.-B. Fourvel. Civettictis braini nov. sp. (Mammalia: Carnivora), a new viverrid from the hominin-bearing site of Kromdraai (Gauteng, South Africa). „Comptes Rendus Palevol”. 17 (6), s. 366–377, 2018. DOI: 10.1016/j.crpv.2017.11.005. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[2] Młodszy homonim Civetta F. Cuvier & É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1795 (Viverridae).

[Pocock-1] R. I. Pocock. On the Feet and Glands and other External Characters of the Viverrinae, with the description of a New Genus. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1915, s. 134, 1915. (ang.).

[Geoffroy-3] É. Geoffroy Saint-Hilaire: Catalogue des Mammifères du Muséum national d’Histoire naturelle. Paris: 1803, s. 110. (fr.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 410. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Jennings&Veron-5] A.P. Jennings & G. Veron: Family Viverridae (Civets, Genets and Oyans). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 210. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Civettictis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-12].

[amw-7] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 653. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=98_58]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 58.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=164_124]-9] Jaeger 1959 ↓, s. 124.

[Coetzee-10] C.G. Coetzee: Order Carnivora. W: J. Meester & H.W. Setzer: The mammals of Africa: An identification manual. Washington: Smithsonian Institution Press, 1977, s. 1–42. (ang.).

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-15]. (ang.).

[Cichocki&inni-12] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 142. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Fourvel-13] J.-B. Fourvel. Civettictis braini nov. sp. (Mammalia: Carnivora), a new viverrid from the hominin-bearing site of Kromdraai (Gauteng, South Africa). „Comptes Rendus Palevol”. 17 (6), s. 366–377, 2018. DOI: 10.1016/j.crpv.2017.11.005. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]