Czarne Ściany
49°13′18″N 20°02′03″E/49,221667 20,034167 Czarne Ściany z Wielkiej Buczynowej Turni | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
2242 m n.p.m. |
| Pierwsze wejście |
27 lipca 1906 |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°13′18″N 20°02′03″E/49,221667 20,034167
| |
Czarne Ściany (słow. Čierne steny, niem. Schwarzwand, węg. 'Fekete-fal[1]) – wąska, postrzępiona grań w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich, znajdująca się pomiędzy Zadnią Sieczkową Przełączką, która oddziela ją od Zadniej Sieczkowej Turni tkwiącej w grani przed Zadnim Granatem[2], a Przełączką nad Dolinką Buczynową, oddzielającą ją od Buczynowej Strażnicy w masywie Koziego Wierchu[3]. Najwyższy punkt Czarnych Ścian znajduje się na wysokości 2242 m[4] lub ok. 2245[3].
W grani wyróżnia się kilka turniczek oddzielonych od siebie niewielkimi przełączkami. Najwyższa z nich wznosi się wyżej niż sąsiednie Granaty – mimo to Czarne Ściany były traktowane dawniej jako część masywu Granatów[5]. Po północnej stronie grani położony jest Czarny Mniszek (2178 m), poniżej którego Kominkiem pod Czarnym Mniszkiem prowadzi szlak Orlej Perci[6].
Czarne Ściany ograniczają od zachodu Dolinkę Buczynową (odgałęzienie Doliny Roztoki), a od wschodu Dolinkę Kozią (górne piętro Doliny Gąsienicowej)[3].
Poniżej grzebienia Czarnych Ścian, w poprzek ich zachodnimi stokami (od strony Dolinki Koziej), poprowadzony jest szlak Orlej Perci[3]. Najkrótsza droga na Czarne Ściany udostępniona dla turystów prowadzi z Doliny Gąsienicowej przez schodzący z Przełączki nad Dolinką Buczynową Żleb Kulczyńskiego (nazwany tak od nazwiska Władysława Kulczyńskiego seniora, który wraz z Szymonem Tatarem młodszym przeszedł żleb w drodze na Kozi Wierch w 1893 r.)[6].
Granice Czarnych Ścian ulegały zmianie. W 2 tomie przewodnika W.H. Paryskiego Czarne Ściany włączone były w masyw Granatów[5], Józef Nyka podaje, że Czarne Ściany obejmowały odcinek grani nawet po Zawrat[6]. W 1961 r. Ryszard Schramm opisał i nazwał Sieczkowe Przełączki, a w 2003 r. Władysław Cywiński Sieczkowe Turnie. Spowodowało to skrócenie Granatów o tę część grani[2]. Nieprawidłowy jest wariant Czarne Ścianki[7].
Najstarsze odnotowane wejścia:
- latem
- na najwyższą z turni Czarnych Ścian – Zygmunt Klemensiewicz, Roman Kordys, Jerzy Maślanka – 27 lipca 1906 r.,
- przejście odcinka grani Czarnych Ścian od Zadniej Sieczkowej Przełączki do siodła poprzedzającego najwyższą z turniczek – Władysław Kulczyński junior, Mieczysław Świerz, Tadeusz Świerz – 20 sierpnia 1908 r.,
- zimą – Kazimierz Mischke, Adam Sokołowski, Marian Sokołowski – 25 kwietnia 1924 r.[5]
Odcinek graniowy Czarnych Ścian był dawniej popularną drogą wspinaczkową[7], przechodzili go m.in. Mariusz Zaruski, Mieczysław Karłowicz i Rafał Malczewski[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2018-12-25] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ a b Władysław Cywiński, Granaty, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2013, ISBN 978-83-7104-046-7.
- ↑ a b c d Grzegorz Barczyk, Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Ryszard Jakubowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski, Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000, Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ a b c Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Zawrat – Żółta Turnia, t. 2, Warszawa: Sport i Turystyka, 1951, s. 88–89.
- ↑ a b c d Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
-
Kominek pod Czarnym Mniszkiem -
Orla Perć wiodąca Czarnymi Ścianami -
Czarne Ściany
