Czesław Czaplicki

Czesław Czaplicki

Ryś, Mirosław Zbigniew Chodkowski, Zbigniew Czesław Rylski

porucznik
Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1922 Zacisze
Data śmierci	16 lipca 2006
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Krajowa Narodowe Siły Zbrojne
Stanowiska	Kierownik Komendy Narodowych Sił Zbrojnych
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
Odznaczenia

Czesław Czaplicki ps. „Ryś” (ur. 8 czerwca 1922 w Zaciszu k. Przasnysza, zm. 16 lipca 2006 we Wrocławiu) – polski żołnierz niepodległościowego podziemia, działacz organizacji kombatanckich, ekonomista i polityk. Syn Filipa i Adeli z Poniatowskich.

Życiorys

Służba w partyzantce

Podczas okupacji hitlerowskiej jako kierownik organizacyjny Komendy Narodowych Sił Zbrojnych Powiatu Przasnyskiego oraz zastępca dowódcy Oddziału Akcji Specjalnej (ps. „Ryś”) prowadził bojową działalność sabotażową i dywersyjną przeciwko wojskom niemieckim, w 1944 dowodzona przez niego komenda powiatowa została scalona z Armią Krajową. Po wkroczeniu wojsk sowieckich dowodził w stopniu podporucznika oddziałem leśnym w ramach II Okręgu NSZ Mazowsze Północ. Był jednym z dwóch głównych organizatorów brawurowej akcji uwolnienia 42 więźniów – żołnierzy NSZ, AK i Batalionów Chłopskich z piwnic katowni Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krasnosielcu 1 maja 1945.

Czasy powojenne

Po wyjściu z lasu przez 18 lat ukrywał się przed bezpieką pod przybranymi nazwiskami: Mirosław Zbigniew Chodkowski i Zbigniew Czesław Rylski (od 1950). Z obawy przed dekonspiracją często zmieniał pracę i miejsca zamieszkania. Przebywał w Toruniu (gdzie w 1947 otrzymał maturę), następnie we Wrocławiu, Szczecinie, Warszawie i od 1950 ponownie we Wrocławiu. Jako Zbigniew Rylski odbył służbę wojskową w 19 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza w Kętrzynie w latach 1952–1954, był w tym czasie m.in. kierownikiem kancelarii tajnej Brygady. Uczestniczył w manifestacjach patriotycznych Października 1956.

Aresztowany 8 marca 1963 we Wrocławiu. Więziony w Warszawie, na Rakowieckiej, po wielomiesięcznym śledztwie skazany 17 czerwca 1964 na 15 lat więzienia. Wyrok, zmniejszony przez Sąd Najwyższy z tytułu amnestii do lat pięciu, odbył w całości. Po wyjściu na wolność pracował w przedsiębiorstwach wrocławskich: Zjednoczonych Zakładach Aparatury Pomiarowej „Elpo” (1968–1973), Wrocławskim Przedsiębiorstwie Pomiarów i Automatyki Elektronicznej „Mera-Elmat” (1973–1976) i Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów „Mera-Elwro” (1976–1982). W 1975 ukończył studia w Wyższej Szkole Ekonomicznej we Wrocławiu.

Od 1980 był aktywny w „Solidarności”. Po wprowadzeniu stanu wojennego został 24 grudnia 1981 uwięziony we Wrocławiu, następnie internowany w obozie w Darłówku od 8 stycznia do 13 lipca 1982. W latach 1983–1990 pracował w Okręgowym Przedsiębiorstwie Geodezyjno-Kartograficznym we Wrocławiu. Był członkiem założycielem Polskiej Ligi Obrony Praw Człowieka (1986).

Po 1989

Organizował dolnośląskie struktury Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, od 2000 przewodniczył Radzie Naczelnej Związku. Udzielał się również w innych organizacjach kombatanckich, m.in. jako przewodniczący Oddziału Dolnośląskiego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kraju oraz członek Zarządu Głównego tej organizacji. Był również wiceprezesem Zarządu Regionu Dolnośląskiego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego we Wrocławiu i członkiem Rady Naczelnej ZChN oraz członkiem Rady Regionu Dolnośląskiego Akcji Wyborczej Solidarności, a potem członkiem Rady Naczelnej Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego.

Od czerwca 1991 do 1997 toczył dramatyczną walkę o unieważnienie komunistycznych wyroków sądowych. 21 stycznia 1997 Sąd Apelacyjny w Warszawie unieważnił wyroki Sądu Wojewódzkiego i Sądu Najwyższego z 1964.

Pochowany we Wrocławiu, na cmentarzu „Skowronia Góra” przy ul. Działkowej.

Publikacje

Autor wspomnień Poszukiwany listem gończym (wyd. I 1995 w oprac. Henryka Pająka; wyd. II 2004 rozszerzone i uzupełnione); redaktor opracowania Wolność przyszła później. Podziemia niepodległościowe 1939–1956. AK-WiN, NSZ-NZW. Część II (1999); publicysta czasopism kombatanckich.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari - nadany w 1945, zweryfikowany w 1992
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski - 2006 za wybitne zasługi w działalności na rzecz niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za pracę społeczną w środowiskach kombatanckich.
• Krzyż Partyzancki
• Krzyż Armii Krajowej
• Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego
• Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”
• Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
• Kombatancki Krzyż Zasługi
• Krzyż Pamiątkowy „Semper Fidelis”
• Krzyż Więźnia Politycznego
• Krzyż Męczeństwa i Zwycięstwa

Bibliografia

• Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. encysol.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)].