Czosnek błękitny

Czosnek błękitny

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	czosnkowate
Rodzaj	czosnek
Gatunek	czosnek błękitny
Nazwa systematyczna
Allium caeruleum Pall. Reise Russ. Reich. 2: 737. 1773
Synonimy
Allium azureum Ledebour. Allium viviparum Kar. & Kir.. Allium azureum var. bulbiferum Schrenk

Czosnek błękitny, czosnek niebieski (Allium caeruleum Pall.) – gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych. Gatunek występuje na Kaukazie nad M. Kaspijskim, w południowo-zachodniej Syberii (Ałtaj), na terenie Azji Środkowej (Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, w północno-zachodnich Chinach (Sinciang) i w Mongolii.

Morfologia

Pokrój

Roślina w czasie kwitnienia osiąga wysokość 25-30 cm.

Cebula

Pojedyncza, prawie okrągła, średnicy 1-2 cm, zazwyczaj z małymi cebulkami przybyszowymi u nasady, okryta szczelnie ciemnoszarą, suchą łuską.

Łodyga

Prosto wzniesiona, obła, sztywna, gładka lub chropowate drobnymi ząbkami, do 1/3 objęta pochwami liści; wysokość 25-30 cm.

Liście

2-3 w dolnej części głąbika, krótsze od niego, 2-5 mm szerokie, równowąskie, dęte. W przekroju nierówno trójkątne. Między krawędziami gładkie lub chropowate drobnymi ząbkami. Zasychają w trakcie kwitnienia.

Kwiaty

Zebrane w półkuliste lub kuliste, gęste, niewielkie (do 2,5 cm średnicy) baldachy pozorne na szczycie łodygi. Przed rozwinięciem kwiatostan osłonięty jest błoniastą dwuczęściową, nie odpadającą podczas kwitnienia okrywą. W kwiatostanie do 50 kwiatów; często występują również (a czasem nawet tylko) cebulki. Szypułki nierówne, 2-6 razy dłuższe niż okwiat, z przylistkami. Działki podłużne do podłużnie-lancetowatych, 3-5×0.8-1.8 mm, błękitne (u roślin uprawnych także fioletowoniebieskie), wewnętrzne węższe. Pręciki równej długości, nieco dłuższe lub krótsze od działek; nitki zrośnięte u podstawy i przyrośnięte do działek okwiatu, całe, czasami z jednym ząbkowatym wyrostkiem po każdej stronie podstawy, wewnętrzne do 1,5-2x szersze niż zewnętrzne. Zalążnia owalna, z wklęsłymi miodnikami, zakrytymi kapturkowymi występami u nasady.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Roślina w naturze występuje na pozbawionych lasu stokach górskich i halach w piętrze alpejskim, 1100-2300 m n.p.m. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Zastosowanie i uprawa

• Zastosowanie. Jest uprawiany jako roślina ozdobna, do zastosowania w ogrodach skalnych i alpinariach. Łatwa w uprawie, ma małe wymagania co do wilgotności podłoża. Przyciąga motyle i pszczoły. Nadaje się na kwiat cięty. Zalecane stosowanie w dużych grupach.
• Wymagania. Mrozoodporność i wymagania klimatyczne – strefa 6-9. W Polsce mrozoodporność wystarczająca. Gleba lekka i przepuszczalna, nieco wilgotna w czasie wegetacji, potem może być całkowicie sucha. Należy unikać nadmiernego nawodnienia, mogącego prowadzić do chorób grzybowych. Nasłonecznienie tylko pełne.
• Uprawa. Sadzić jesienią na głębokość 12 cm, przy odległości 5 cm. Rozmnażanie – przez podział cebul lub cebulki przybyszowe (rośliny uprawiane podobno nie wydają zdolnych do kiełkowania nasion).