Czosnek siatkowaty

Czosnek siatkowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	amarylkowate
Rodzaj	czosnek
Gatunek	czosnek siatkowaty
	Nazwa systematyczna
	Allium victorialis L.; Sp. pl. 1:295. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czosnek siatkowaty (Allium victorialis L.) – gatunek byliny należący do rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae) (podrodziny czosnkowych). Rośnie dziko w Azji i Europie (bez północnej części tych kontynentów)^[3]^[4]. W Polsce na naturalnych siedliskach jest rzadki, występuje w południowo-wschodniej części kraju i w Sudetach^[5]^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Głąbik o wysokości 20-60 cm. Pod ziemią skośne i grube kłącze oraz liczne cebulki o wrzecionowatym kształcie, okryte brunatnymi włóknami^[7].

Liście: 2-3, duże i sztywne. Są krótkoogonkowe, podłużnie lancetowate lub podłużnie eliptyczne^[7].

Kwiaty: Zebrane w kulisty baldach, który przed kwitnieniem jest zwisły i nie posiada cebulek. Okrywa baldachu jest tak długa, jak baldach, 1-2-klapowa, biaława. Działki kwiatu białe lub zielonożółtawe. Pręciki dłuższe od działek^[7].

Owoc: Torebka.

Kłącze: Grube, skośne, z cebulami pokrytymi brunatnymi włóknami.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, geofit. Rośnie na skałach i halach. Kwitnie w lipcu i sierpniu.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[8] i na obszarze Polski uznany za wymierający na izolowanych stanowiskach (kategoria zagrożenia [E]). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię NT (bliski zagrożenia)^[9].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

W Japonii, Korei i na Kaukazie jest uprawiany^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).
↑ ^a ^b Taxon: Allium victorialis L.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2022-01-14].
↑ Allium victorialis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-14].
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ AdamA. Zając AdamA., MariaM. Zając MariaM., Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 50, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 50542006 .
↑ ^a ^b ^c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).

[grin-3] Taxon: Allium victorialis L.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2022-01-14].

[powo-4] Allium victorialis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-14].

[klucz-5] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[atlas-6] AdamA. Zając AdamA., MariaM. Zając MariaM., Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 50, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 50542006 .

[Szafer-7] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[8] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]