Czyżów Szlachecki
50°49′45″N 21°46′35″E/50,829167 21,776389| wieś | |
 Pałac w Czyżowie Szlacheckim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
317[2] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-630[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TSA |
| SIMC |
0811550[4] |
Położenie na mapie gminy Zawichost  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego  | |
| 50°49′45″N 21°46′35″E/50,829167 21,776389[1]
| |
Czyżów Szlachecki – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Zawichost[4][5].
Prywatna wieś szlachecka Czyżów położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego[6].
Do 1954 roku siedziba gminy Czyżów Szlachecki. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czyżów Szlachecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 755.
Miejscowość leży na trasie 
zielonego szlaku rowerowego im. Witolda Gombrowicza.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Późnobarokowy pałac z połowy XVIII wieku; wybudowany przez kasztelana połanieckiego Jana Aleksandra Czyżowskiego; przebudowany na przełomie XVIII i XIX wieku; fronton pałacu ozdobiony jest rzeźbami nawiązującymi do mitologii greckiej wykonanymi przez jezuickiego rzeźbiarza Tomasza Huttera; w środkowej części fasady bogato zdobiony portal z koroną i herbem szlacheckim Topór. Początkowo w miejscu pałacu, Michał z Czyżowa, kasztelan sandomierski ufundował zamek, prawdopodobnie w 1412 roku. Zamek zbudowano na skarpie sztucznie podwyższonego wzgórza. Z rozbiórki ruin zamku, zniszczonego podczas wojen szwedzkich, uzyskano materiał budowlany, z którego około 1740-1750 roku wystawiono pałac[7][8]. Pałac wraz z parkiem zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.781/1-2 z 8.10.1946, z 4.12.1957, z 23.06.1967 i z 20.05.1977)[9].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Z wsią graniczy rezerwat przyrody Zielonka o pow. 21,08 ha utworzony w 1974 r. Zespół leśny tworzą: lipa drobnolistna, dąb szypułkowy, wiąz, brzoza, osika w wieku 100-150 lat. Na terenie rezerwatu występują wąwozy lessowe[8][10].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 21092
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 23 [dostęp 2022-09-17]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 202 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapy, plany, Warszawa 1993, k. 3.
- ↑ Opis i zdjęcia pałacu
- ↑ a b Czyżów na stronach Sandomierskich klimatów
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 57 [dostęp 2017-03-11].
- ↑ Rezerwat przyrody Zielonka w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody. [dostęp 2010-08-24].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Czyżów (2) Cz. szlachecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 889.
- Panoramy 360° pałacu w Czyżowie Szlacheckim
