Fazaniec
50°19′53″N 18°52′47″E/50,331389 18,879722 nr rej. 1341/87 z 26 lutego 1987[1][2] i A/854/2021 z 26 lipca 2021 (północna część)[3]
| |
 Alejka w parku (2019) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Dzielnica | |
| Adres |
ul. Orzegowska |
| Powierzchnia |
18.1 ha |
| Data założenia |
XIX w. |
Położenie na mapie Bytomia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 50°19′53″N 18°52′47″E/50,331389 18,879722
| |
Fazaniec – zabytkowy park w Bytomiu, rozciągający się między Szombierkami, Bobrkiem i Orzegowem, zajmujący 18,1 ha.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W połowie XIX w. park wykorzystano na założenie hodowli bażantów. Stało się tak, ponieważ przy wybudowanym z polecenia Karola Goduli neorenesansowym pałacu w Szombierkach nie było na park miejsca[4]. Bażanciarnia funkcjonowała do 1928 roku (stąd nazwa parku, niem. Fasan – bażant). W 2. połowie XIX wieku hrabia Hans Ulrich Schaffgotsch, mąż spadkobierczyni majątku Goduli Joanny Schaffgotsch, założył tu park prywatny[1]. Dopiero w 1933 roku właścicielem parku stała się gmina.
W 1987 roku Fazaniec został wpisany do rejestru zabytków z numerem 1341/87.
Przez Fazaniec przebiega, wyznaczony w 2000 roku, szlak turystyczny im. Karola Goduli[5].
W 2008 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłosił, że Fazaniec jest jednym z trzech bytomskich parków (obok parku miejskiego i Parku Ludowego), któremu przyznano dotacje na odnowę drzewostanów i prac pielęgnacyjnych. Planowano również wycenianą na 5 mln zł rewitalizację parku, obejmującą zieleń oraz elementy tzw. małej infrastruktury, jednak ze względu na brak środków finansowych prace zostaną rozciągnięte na kilka kolejnych lat[6].
26 lipca 2021 wpis do rejestru zabytków został uzupełniony. Do rejestru pod numerem A/854/2021 wspisano północny fragment Parku Fazaniec w Bytomiu wraz z doprowadzającą aleją topolową, obejmujący działki ewidencyjne nr: 187/32 (w całości), 355/33 (w części), obr. Bobrek, 1736/46 (w całości), 1739/53 (w części), 1740/73 (w części), 1730/66 (w całości), 1734/53 (w całości), 1726/53 (w całości) i 1728/64 (w całości), obr. Szombierki, m. pow. Bytom[3].
Topografia[edytuj | edytuj kod]
Fazaniec graniczy: od północy z ogródkami działkowymi, od wschodu z osiedlem mieszkaniowym, a od południa i południowego zachodu z nieużytkami porolnymi i polem uprawnym.
Park charakteryzuje się zróżnicowanym ukształtowaniem terenu. Tworzą go dwa wąwozy, ułożone w kształt litery V, na dnie których płyną strumienie zasilające znajdujący się na południu staw. Pomiędzy nimi znajduje się wyniesienie z łąką.
Flora[edytuj | edytuj kod]
Generalnie roślinność wykształciła się na siedlisku grądowym. Park porastają głównie dęby, ale także jawory, lipy, klony zwyczajne, jesiony wyniosłe i graby oraz (w miejscach szczególnie wilgotnych) olchy czarne. Widoczne są także wprowadzone buki, topole oraz robinie akacjowe[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków: Rejestr zabytków w Bytomiu. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-10-09]. (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-10-09].
- ↑ a b SPIS OBIEKTÓW NIERUCHOMYCH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-10-13].
- ↑ Oficjalny serwis Bytomia: Sprzątanie Fazańca. www.bytom.pl. [dostęp 2011-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-16)]. (pol.).
- ↑ Tomasz Kulpok. Tropem Karola Goduli. „Kurier Rudzki”. Nr 7/11, lipiec 2008.
- ↑ ML: Kubeł zimnej wody ws. rewitalizacji. www.fazaniec.yoyo.pl. [dostęp 2011-10-09]. (pol.).
- ↑ Ocena aktualnego stanu zieleni i infrastruktury wraz z określeniem kierunków i metod przebudowy zabytkowych parków miejskich na terenie Bytomia, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody PRO NATURA, Wrocław-Bytom, grudzień 2007.