Julian Bartosz

Julian Bartosz (ur. 1934) – polski dziennikarz, historyk, niemcoznawca.

Życiorys

Absolwent Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego (1955 – magisterium Sprawa Gdańska na łamach Gazety Polskiej 1938-1939), 1964 doktorat nauk historycznych na Uniwersytecie Wrocławskim (Rola Niemieckiej Partii Centrowej 1930-1933, promotor prof. Henryk Zieliński, recenzenci: profesorowie Franciszek Ryszka i Adam Galos), docent w Instytucie Nauk Politycznych UWr w latach 80. (promotor 36 magistrów).

Uczestnik Okrągłego Stołu (luty-kwiecień 1989 – podstolik prasowy), udział w czterech sesjach Forum Polska-RFN (lata 70. i 80.), członek ZWM i PZPR, członek Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce (1969-1984).

Jako dziennikarz pracował w redakcjach: „Arbeiterstimme” (Wrocław – niemieckojęzyczny dziennik, do którego skierowany został nakazem pracy), od 1957 w „Gazecie Robotniczej” (Wrocław), w której od września 1980 do 14 grudnia 1981 był redaktorem naczelnym, od kwietnia 1982 do maja 1990 w tygodniku „Sprawy i Ludzie” (redaktor naczelny) i do 1994 roku wydawca i naczelny miesięcznika pod tym samym tytułem.

Laureat rozlicznych konkursów i nagród dziennikarskich, m.in. im. Juliana Bruna, Bolesława Prusa i dwukrotnie Polskiego Klubu Publicystów Międzynarodowych. Członek Zarządu SDP trzech kadencji, od 1982 w SDRP. Za programy niemcoznawcze emitowane przez TV Wrocław w latach 60. Złoty Ekran. Autor licznych publikacji książkowych.

Publikacje

Biografie

• Mitologia Okrężnych Dróg. Przyczynek do doktryny politycznej Willy Brandta (Ossolineum, Wrocław 1977).
• Helmut Kohl. Szkice do portretu (KAW 1984).
• Angela Merkel. Kariera-Władza-Polityka (Atut, Wrocław 2010).

Polityczny katolicyzm

• Reszta była milczeniem. Niemiecki katolicyzm wobec Hitlera i wojny (KiW, Warszawa 1966).
• Niemiecka Partia Centrowa w latach 1930-1933 (KiW 1970).
• Watykańskie wersety. Co kryją archiwa papieskie (Agencja Wydawnicza CB, Warszawa 2013).

Polscy robotnicy przymusowi

• Ludzie ze znakiem „P” (Ossolineum, Wrocław 1969).
• W sztafecie polskości Wrocławia (TMW, Wrocław 1978).
• Moderne Sklaven (Promedia, Wiedeń 1992).
• Zapomniani ludzie z literą „P”. Polscy robotnicy przymusowi na Dolnym Śląsku w latach 1939 -1945 (Agencja Wydawnicza CB, Warszawa 2014).

Rewizjonizm zachodnioniemiecki

• Rodowody Rewizjonistów (wspólnie z Ryszardem Hajdukiem, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1965).
• The Nationalist Lobby (wspólnie z Ryszardem Hajdukiem, Interpress, Warszawa 1971).
• Rewizjonizm w programach partii politycznych NRF (Śląskie Wydawnictwo Naukowe, Opole 1965).

Reportaże z RFN

• Germania to nie bajka (Ossolineum, Wrocław 1969).
• Przejście przez martwy punkt (Ossolineum, Wrocław 1971).
• Południk zero (Ossolineum, Wrocław 1973).

Przyczynki historyczne

• Niemiecka Unia Pokoju (Śląski Instytut Naukowy, Opole 1962).
• Hitler zawieszony w próżni. Przyczynki do niektórych tez zachodnioniemieckich dotyczących hitleryzmu i III Rzeszy (Śląski Instytut Naukowy, Opole 1963).
• Kobiety i pieniądze Hitlera (pod pseud. Zamorra Frank, RSW, Wrocław 1988).
• Od mitu do zbrodni, wyd. CB, 2015, ISBN 978-83-7339-143-7.

Historia Śląska

• Proszę o powrót do Polski (Interpress, Warszawa 1979).
• Schlesien. Europäisches Kernland im Schatten von Wien, Berlin und Warschau (wspólnie z Hannesem Hofbauerem, Promedia, Wiedeń 2000).
• Fanatycy. Werwolf i podziemie zbrojne na Dolnym Śląsku 1945-1948 (Agencja Wydawnicza CB, Warszawa 2012).

Przewodniki turystyczne

• Wrocław (KAW, Wrocław 1978).
• Jelenia Góra i Szklarska Poręba (KAW, Wrocław 1979).

Wspomnienia

• Ostatnie zapiski zgryźliwego dogmatyka (Atut, Wrocław 2009).
• Demon zapomnienia. O wrocławskich i dolnośląskich dziennikarzach czasów „komuny” (Agencja Wydawnicza CB, Warszawa 2016).

Teksty wydrukowane w zbiorowych wydawnictwach książkowych

• Dolny Śląsk w Polsce Ludowej (Ossolineum, Wrocław 1975).
• Ludzie XXX-lecia (Ossolineum, Wrocław 1975).
• Znaki Czasu (RSW 1978).
• Gra o wszystko (KiW 1985).
• Feindbilder (Hannover 1986).
• Upadli ludzie w skazanym mieście – wstęp do Wiesława Wodeckiego sztuki "Rzecz o zagładzie miasta” (KAW 1985).

Dzienniki, tygodniki i miesięczniki, w których ukazały się teksty autora

Polskie

• Poglądy – Wrocław.
• ODRA – Wrocław.
• Sprawy i Ludzie – Wrocław.
• Polityka.
• Przegląd Tygodniowy.
• Przegląd.
• Sprawy Międzynarodowe.
• Zeszyty Prasoznawcze – Kraków.
• Nowe Drogi.
• Trybuna Ludu.
• Słowo Polskie.
• Dziennik Zachodni.
• Myśl Marksistowska.
• Sobótka – Wrocław.
• Odgłosy – Łódź.
• Oświata i Wychowanie.
• Dziś.
• Za Wolność i Lud.
• Res Humana.

Niemieckojęzyczne

• Die Andere Zeitung – Hamburg.
• Deutsche Volkszeitung – Düsseldorf.
• Deutsch-Polnische Hefte – Düsseldorf.
• Freitag – Berlin.
• Weltbühne – Berlin.
• Neues Deutschland – Berlin (polski korespondent od 1993).
• Sächsische Zeitung – Drezno.
• Vorwärts – Genewa.
• Ost-West Gegeninformation – Graz.
• Korso – Graz.
• Volksstimme – Wiedeń.
• Kölner Stadtanzeiger – Kolonia.
• Frankfurter Rundschau – Frankfurt nad Menem.

Więcej informacji

• Kto jest kim w Polsce Edycja 3, Interpress 1992, s 36.
• Leksykon Polskiego Dziennikarstwa - Warszawa 2000, s 42/43.
• Encyklopedia Wrocławia - Wrocław 2000, s 59.