Teratoscincus
| Teratoscincus | |||
| Strauch, 1863[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – scynkogekon środkowoazjatycki (T. scincus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Teratoscincus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Teratoscincus keyserlingii Strauch, 1863 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Teratoscincus – rodzaj jaszczurek z rodziny Sphaerodactylidae.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Iranie, Afganistanie, Pakistanie, Kazachstanie, Turkmenistanie, Uzbekistanie, Tadżykistanie, Mongolii i Chinach[2][3]. Niektórzy autorzy podają go także z Kataru i Omanu[2][3].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1863 roku rosyjski herpetolog Aleksandr Sztrauch w artykule poświęconym dwóm nowym jaszczurkom z Persji opublikowanym na łamach Bulletin de l’Académie Impériale des Sciences de St. Pétersbourg[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) Teratoscincus keyserlingii.
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Teratoscincus: gr. τερας teras, τερατος teratos ‘cud, dziw, potwór’[4]; σκιγκος skinkos lub σκίγγος skíngos ‘rodzaj jaszczurki, scynk’[5].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[2]:
- Teratoscincus bedriagai Nikolsky, 1900
- Teratoscincus keyserlingii Strauch, 1863
- Teratoscincus mesriensis Nazarov, Radjabizadeh, Poyarkov, Ananjeva, Melnikov & Rastegar-Pouyani, 2017
- Teratoscincus microlepis Nikolsky, 1900
- Teratoscincus przewalskii Strauch, 1887
- Teratoscincus roborowskii Bedriaga, 1906
- Teratoscincus rustamowi Szczerbak, 1979
- Teratoscincus scincus (Schlegel, 1858) – scynkogekon środkowoazjatycki[6]
- Teratoscincus sistanense Akbarpour, Shafiei, Sehhatisabet & Damadi, 2017
Status Teratoscincus keyserlingii jako odrębnego gatunku nie jest pewny – przez niektórych naukowców bywa uznawany za podgatunek scynkogekona środkowoazjatyckiego (Teratoscincus scincus). Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez J. Roberta Maceya i współpracowników (2005) sugeruje, że linie ewolucyjne tych gatunków rozeszły się prawdopodobnie około 5 mln lat temu, co wspiera teorię o gatunkowej odrębności T. keyserlingii od T. scincus[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b A. Strauch. Characteristik zweier neuer Eidechsen aus Persien. „Bulletin de l’Académie Impériale des Sciences de St. Pétersbourg”. 6, s. 480, 1863. (niem.).
- ↑ a b c P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Teratoscincus. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-21]. (ang.).
- ↑ a b R. Midtgaard, Genus Teratoscincus, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-21] (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 259.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 231.
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 381. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ J.R. Macey, J.J. Fong, J.V. Kuehl, S. Shafiei, N.B. Ananjeva, T.J. Papenfuss & J.L. Boore. The complete mitochondrial genome of a gecko and the phylogenetic position of the Middle Eastern Teratoscincus keyserlingii. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 36 (1), s. 188–193, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.03.025. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).